Mechelen, 19/03/2025- Donderdag 20 maart opent Kazerne Dossin de nieuwe tentoonstelling Sport en sporters in KL Auschwitz. De expo onthult een minder bekend verhaal uit het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz in de Tweede Wereldoorlog. De tentoonstelling werd gemaakt in het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau en aangevuld met Belgische verhalen door Kazerne Dossin.
“Met deze tentoonstelling werpt Kazerne Dossin nieuw licht op een onderbelicht aspect van Auschwitz,” vertelt Tomas Baum, directeur Kazerne Dossin. “Sport in het kamp was zowel een instrument van onderdrukking als een manier om menselijkheid en hoop te behouden. Door deze verhalen te tonen, versterken we onze rol als centrum voor herdenking en mensenrechteneducatie.”
Andrzej Kacorzyk, adjunct-directeur Auschwitz-Birkenau Staatsmuseum, vult aan: “Auschwitz-Birkenau wordt vooral geassocieerd met genocide, dood en prikkeldraad. Daarom is het woord sport in deze context des te opmerkelijker. Het is een symbool van de grote hypocrisie van deze plaats, die door slachtoffers de “hel op aarde” werd genoemd.“
Paradox
Sport had een dubbele betekenis in het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz. Enerzijds was het een vorm van onderdrukking; een manier om discipline af te dwingen en om te straffen. Deze vorm van sport werd later pseudosport genoemd.
Anderzijds was het een manier om vrije tijd door te brengen buiten het verplichte werk. De wedstrijden bestonden ongeacht de uitroeiing die plaatsvond, ze vormden momenten van vergetelheid en geestelijke ontspanning aan de wrede kamprealiteit. De nieuwe tentoonstelling belicht deze paradoxale rol van sport.
Topsporters
Onder de gevangenen bevonden zich ook vooroorlogse sporters; olympiërs en nationale kampioenen die records vestigden voordat ze werden gedeporteerd. Hun dromen werden abrupt afgenomen. Onder hen Salomon ‘Sam’ Meljado, de Belgische voetballer die het kamp niet overleefde en de indrukwekkende, Poolse bokslegende Tadeusz ‘Teddy’ Pietrzykowski. Deze en vele andere verhalen krijgen een plek in de tentoonstelling.
De kracht van sport
Sport en Sporters in KL Auschwitz onthult deze tragische realiteit, maar benadrukt ook de ongelooflijke kracht, creativiteit en het doorzettingsvermogen van de gedeporteerden. De tentoonstelling benadrukt dat sport niet alleen gaat over fysieke kracht, maar ook over innerlijke kracht en doorzettingsvermogen. De verhalen over sport en sporters in extreme omstandigheden weten te raken en te inspireren.
De tentoonstelling werd mede mogelijk gemaakt dankzij de spelers van Nationale Loterij. Jannie Haek, directeur Nationale Loterij, licht het belang van de samenwerking toe: “Dit project onderstreept hoe belangrijk het is om verhalen te blijven vertellen over moed, menselijkheid en doorzettingsvermogen, zelfs op de donkerste plekken uit onze geschiedenis. Als trouwe partner voelen wij een grote verantwoordelijkheid om deze expo mee mogelijk te maken, zodat sport niet enkel een hoofdstuk in dit verhaal blijft, maar ook een symbool van vrijheid en verbondenheid wordt.”