Het verhaal van Gaby
Dit project begon met mevrouw Gaby Morris. Zij zocht antwoorden op vragen over het lot van haar familie die tijdens de Holocaust uit België werd gedeporteerd. Op 15 januari 2019 schreef Gaby een brief over haar familiegeschiedenis aan de Dossinkazerne. Hier kun je kijken naar een video over haar verhaal en het onderzoek.
Haar vader en zijn broer ontsnapten in mei 1940 uit België en sloten zich aan bij het Tsjechische leger in ballingschap, waarna ze naar Groot-Brittannië werden geëvacueerd. Beiden overleefden de oorlog. Toen Gaby’s vader als lid van het bevrijdingsleger naar Antwerpen terugkeerde, stelde hij vast dat zijn ouders en jongere broer en zus vanuit de SS-Sammellager Mecheln (de Dossinkazerne) naar Auschwitz-Birkenau waren gedeporteerd en daar waren vermoord.
De Dossinkazerne liet Gaby echter weten dat haar grootvader, Meshulem, vanuit Antwerpen naar het Noord-Franse werkkamp Les Mazures van Organisation Todt was gedeporteerd en vandaar rechtstreeks naar Auschwitz was gestuurd. Het waren dus haar grootmoeder, oom en tante die vanuit Mechelen waren gedeporteerd. Deze nieuwe informatie over de dwangarbeid voor OT deed heel wat vragen rijzen. Welke gevolgen had dit voor de in Antwerpen achtergebleven familie gehad? In welke situatie was het gezin na de deportatie van Meshulem terechtgekomen? Hebben ze rechtstreeks of onrechtstreeks nog iets van hem vernomen? Was er steun voor deze gezinnen in het algemeen?
Foto Meshulem Adler, zijn vrouw Blima Adler, en hun jongste kinderen Mesel en Pepi: gedeporteerde grootouders, oom en tante van Gaby Morris. Bron: Fiche 1586017 en 7408326 van de Belgische vreemdelingenpolitie – gedigitaliseerd door Kazerne Dossin; archief van de familie Morris.
Het zijn heel veel onbeantwoorde vragen. Bovendien is er in het geval van Gaby Morris niemand meer die kan vertellen wat er gebeurd is. Zou archiefmateriaal misschien licht kunnen werpen op de situatie van de Joodse families van Organisation Todt? Uit de ontmoetingen met Gaby en de gesprekken met haar over het gebrek aan kennis over deze vorm van dwangarbeid ontstond het Left Behind-project.
Gaby had weliswaar geen rechtstreekse documenten van haar familie in verband met het verhaal van haar grootouders, maar toch werd duidelijk dat haar grootmoeder met de jongste kinderen in een uiterst kwetsbare situatie in Antwerpen achtergebleven was. Honderden andere Joodse families uit Antwerpen bevonden zich in dezelfde situatie en over hun lot was weinig bekend. De Dossinkazerne en de familie Morris sloegen de handen in elkaar om zich te verdiepen in dit weinig bekende aspect van de rassenvervolging in België, dat vooral grote gevolgen had voor de Joodse bevolking in Antwerpen.